Bouwsector kan klimaat (helpen) redden
“We bouwen nog altijd als honderd jaar geleden”, schreef Trends onlangs. Wel, dat gaat veranderen. De bouwsector wandelt de 21ste eeuw binnen. Dat is uitstekend nieuws voor de economie, de arbeidsmarkt, het klimaat, de afvalverwerking én voor de bouwlustigen van morgen.
Een ongekende innovatiegolf komt op ons af. Bouwen wordt vaker een industrieel, hoogtechnologisch en efficiënt proces. Meer dan ooit zal het in een fabriekshal gebeuren. Dat leidt tot minder verspilling van kostbare arbeidstijd. Minder weerverlet, minder Westvlaamse camionnetjes die naar Limburg rijden en Limburgse die naar West-Vlaanderen rijden. Ze zullen gewoon naar het industrieterrein rijden. Dat leidt ook tot minder verspilling van energie, water en materialen.
Vandaag is bouwen een CO2- en grondstoffen vretende activiteit. Neem alleen al de cementproductie. Dat is een van de belangrijkste bronnen van CO2 ter wereld. Bouwen kan met veel minder cement én de productie zelf kan veel milieuvriendelijker. Dat is makkelijke winst voor het klimaat. Er komen nieuwe technieken, duurzame materialen en nog meer energie-efficiëntie aan. Zonnepanelen zullen performanter worden en thuisbatterijen goedkoper. Slimme systemen, lokale energienetwerken en auto’s die als batterij functioneren, zijn maar enkele jaren van ons verwijderd. Het bouwproces zélf zal ook duurzamer worden. Het neusje van de zalm is circulair bouwen. De gebouwen van de toekomst worden getekend met hun afbraak voor ogen. Ze zullen ontmanteld kunnen worden en elders hergebruikt. Ook tijdens hun levenscyclus zullen ze circulair zijn. Meer dan ooit zullen verschillende functies in één gebouw samenkomen. Zo kunnen de energie-overschotten van de ene ‘bewoner’ rechtstreeks naar de andere gaan. Gebouwen worden ketens, waarin vrijwel niks verloren gaat.
Vergeet dus het verhaal dat de bouwsector tot meer vervuilende economische groei leidt. Groei ja, vervuiling absoluut niet. De bouwsector kan ons land in ijltempo helpen vergroenen. Het nieuwe bouwen stimuleren en betaalbaar maken, is een belangrijke opdracht voor onze beleidsmakers. Het kan door blijvende BTW-verlagingen, fiscale voordelen of het stimuleren van groene bouwleningen. Het kan ook door slimme regelgeving op het ritme van de innovatie. Vandaag zijn duurzaamheidsregels vooral gericht op het energieverbruik: meer isolatie, kleinere raampartijen, energievriendelijke toestellen. Moderne huizen zijn weliswaar zuinig en winddicht, maar zitten ook vol petroleumderivaten om te isoleren. Het is tijd om minstens evenveel aandacht te besteden aan het bouwproces en de gebruikte materialen. Duurzame, hernieuwbare producten. Slimme, circulaire ontwerpen. Een arbeidsproces zonder verspilling. Vooral daar zijn nu meer regels en normen voor nodig.
Een innovatieve bouwsector kan tenslotte een aantrekkelijke werkgever zijn. De bouwvakker van de toekomst zal minder vaak in weer en wind zijn rug kapot staan te werken. Hij of zij zal goed opgeleid zijn en een job uitoefenen met inhoud en hoogtechnologische kennis. Meer dan ooit zal er nood zijn aan goed opgeleide jongeren. Hopelijk beseft het onderwijs dat snel.
